Vocht in de benen: hoe raak je het kwijt?

Wat is oedeem eigenlijk?

Men spreekt over oedeem als er bepaalde plekken op het lichaam veel vocht heeft waar normaal gesproken weinig tot bijna geen vocht zit. Oedeem kan in principe op alle plekken van het lichaam voorkomen. Er zijn echter plekken waar oedeem vaker voorkomt. Denk bijvoorbeeld aan de volgende plekken:

• Enkels
• Kuiten
• Voeten
• Buik
• Longen
• Handen
• Benen / Kuiten

Het vocht blijft achter op de plek en kan zich ophopen. Het gevolg is een verdikte huid. De huid voelt stram en strak. Het is een onaangenaam gevoel en bewegen kan lastiger worden. Vocht in de benen is eigelijk een oedeemvorming. Oedeem kan zich vormen als het hart niet voldoende pompkracht heeft om het bloed (waar vocht in zit) af te voeren. Dit kan slechts één mogelijke oorzaak zijn van oedeemvorming. Er zijn meerdere oorzaken te noemen.

Oedeem door overgewicht?

Wie krijgt oedeem?

In principe kan elk mens oedeem krijgen, echter zijn er wel mensen die een hoger risico vormen. Denk bijvoorbeeld aan mensen met een zwakker hart. Ook mensen met afwijkende bloedvaten en/of mensen met overgewicht maken meer kans om oedeem plekken te krijgen. Met name de extremiteiten zijn vaak aangedaan omdat deze het verst van het hart afliggen. De extremiteiten zijn de armen/handen en benen/voeten. Ook mensen met verslechterde nieren maken meer kans om oedeem te krijgen.

Herkennen van oedeem

Hoe herken je oedeem? Het is niet zo heel erg moeilijk. De meeste mensen zien vaak wel dat de benen of andere plekken verdikt is. De verdikking is vaak lokaal en duidelijk. Wie verdikte benen heeft kan met de vinger even hard gaan drukken op bijvoorbeeld de kuiten. Als er wordt gestopt met drukken en er een putje is ontstaan, dan kan er sprake zijn van oedeem. Ook bij plotselinge gewichtstoename kan er sprake zijn van vochtophopingen in het lichaam. Een kilogram vocht (water) zorgt voor één extra kilogram aan gewicht. Als mensen vocht vasthouden worden ze dus ook zwaarder.

Meer bewegen tegen oedeem

Wie lang op één plek zit en zeer weinig beweegt kan ook verdikte enkels/kuiten krijgen. Ook de voeten kunnen opzetten. Wie veel beweegt heeft minder last van oedeemvorming. Het is belangijk om bij landurig niets doen even te bewegen. Ga een stukje lopen om vochtophopingen tegen te gaan. Draag ook niet te krappe schoenen. Wanneer er te krappe schoenen worden gedragen is er meer kans om vochtophopingen te krijgen in de voeten en enkels. Ook te strakke sokken kunnen bijdragen aan oedeemvormingen. Als er een afdruk van de sok in de huid te zien is, dan is de sok te strak.

Vocht in de benen

Vocht kan zich met name in de avond en in de ochtend in de benen bevinden. Veel mensen komen er pas laat achter dat ze verdikte kuiten hebben. Een broek kan opeens erg strak zitten of schoenen kunnen niet meer passen. Wie vocht vasthoudt kan het volgende gaan doen:

• Meer bewegen
• Meer gaan drinken (water)
• Minder strakke kleding dragen

Dikke, opgezette benen

Ook wanneer met te weinig vocht binnenkrijgt gaat het lichaam juist meer vocht vasthouden. Het is natuurlijk heel logisch. Hoe minder vocht je binnenkrijgt, hoe meer vocht je lichaam vasthoudt. Het resultaat zijn vaak dikke en opgezette benen. Ook het gezicht kan dik worden. Wanneer het lichaam vocht vasthoudt, dan wordt vaak eerst het gezicht een beetje opgezet. Ook de kuiten worden dik en de handen/voeten kunnen opzetten. Drink altijd voldoende water om opgezette benen tegen te gaan. Soms kun je niet zoveel doen tegen opgezette benen. Denk bijvoorbeeld aan de bijwerkingen van bepaalde medicatie en/of een zwangerschap. Raadpleeg de bijsluiter van een medicijn of vraag de arts naar de bijwerkingen.

Zout en dikke benen

Veel mensen weten het natuurlijk wel: zout laat het lichaam vocht vasthouden. Ook dit is weer logisch want zout verandert de samenstelling van bijvoorbeeld het bloed in je lichaam. Als er te veel zout in je lichaam komt moet je lichaam dit tegenwerken door meer vocht binnen te krijgen (om de effecten van zout als het ware tegen te gaan). Je lichaam geeft een dorstsignaal af. Je krijgt dus dorst als je veel zout binnenkrijgt. Als je weinig gaat drinken gaat je lichaam vocht vasthouden. Het is daarom altijd belangrijk om veel te drinken en weinig zout te eten. Je lichaam heeft maar heel weinig zout per dag nodig. Als het erg warm weer is en als je heel veel zweet kan een beetje extra zout vaak niet zoveel kwaad.