Wat is de betekenis van TSH waarde bepaling in bloed?

TSH bloedonderzoek betekenis

Een vaak aangevraagd bloedonderzoek is de TSH waarde. Dit bloedonderzoek kan worden uitgevoerd nadat u bij de prikpoli of huisarts bent geweest voor bloedprikken/bloedafname. TSH is een afkorting voor: thyroid stimulating hormoon of thyreoïdstimulerend hormoon. Het woord thyroid staat voor schildklier. De schildklier bevindt zich voor in de hals en lijkt een beetje op een vlinder. TSH is een hormoon (een stof die ergens anders in het lichaam de werking van een orgaan beïnvloed) dat wordt aangemaakt door de hersenen, om precies te zijn in de voorkwab van de hypofyse (adenohypofyse). Het TSH hormoon hormoon stimuleert de aanmaak van de schilklierhormonen T4 en T3. Andere benamingen voor het TSH hormoon zijn:

• Thyrotropine
• Thyroïd Stimulating Hormone (TSH)
• Thyreotrope hormonen
• Thyreoïdstimulerend hormoon
• Schildklierhormoon TSH

Waarom is een TSH bepaling nodig?

Het TSH hormoon speelt een belangrijke rol bij de aanmaak van de schildklierhormonen T4 en T3. De hormonen worden onder invloed van het TSH hormoon door de schildklier geproduceerd. Een verstoorde functie in de productie van TSH heeft dus gevolgen voor de productie van T4 en T3. Ongeveer 20% van de productie is het T3 hormoon en 80% is het T4 hormoon. T3 is het direct werkzame hormoon, T4 is een soort voorloper die onder anderen in de lever wordt omgezet tot T3.

Groot verschil tussen Hyperthyreoïdie en Hypothyreoïdie

Bij een normaal functioneren van de schildklier (euthyreoïdie) is de hoeveelheid schildklierhormoon in het bloed ook normaal en zal je geen klachten/symptomen hebben. Is de hoeveelheid schildklierhormoon uit balans dan kan er sprake zijn van te veel (hyperthyreoïdie) of juist te weinig schilklierhormoon in het bloed (hypothyreoïdie). De oorzaak van een hyper- of hypothyreoïdie kan niet enkel met de TSH-bepaling worden achterhaald.

Het doel van een TSH bepaling

Het doel van een TSH bepaling is veel gevallen een hyper- of hypothyreoïdie aan te tonen of uit te sluiten. Soms wordt ook het TSH gehalte in bloed bepaald om het effect van therapie bij een schildklieraandoening te meten en te controleren.

Hyperthyreoïdie en  hypothyreoïdie kunnen onder anderen de volgende symptomen geven:

Mogelijke symptomen bij te veel schildklierhormoon in het bloed (hyperthyreoïdie):

• Gewichtsverlies zonder verdere oorzaak
• Hartkloppingen of een snelle/versnelde hartslag
• Een onregelmatig hartritme
• Angstig, prikkelbaar en/of nerveus
• Trillende handen en/of vingers
• Overmatig transpireren
• Afwijkende menstruatie cyclus
• Overgevoeligheid voor warmte/hitte
• Problemen met slapen en in slaap komen
• Afwijkende stoelgang
• Struma (Struma is de term die wordt gebruikt voor een ‘vergrote schildklier’. Met de functie van de schildklier heeft dit niet perse direct iets te maken, die kan volstrekt normaal zijn.) 
• Botontkalking
• Moe en zwakke spieren
• Ziekte van Graves
• Emotioneel instabiel, gespannen, angstig of zelf schizofreen

Mogelijke symptomen bij te weinig schildklierhormoon in het bloed (hyporthyreoïdie):

• Lage lichaamstemperatuur (lager dan 36.4 graden Celcius)
• Moe en algehele slapte
• Kou niet kunnen verdragen en het koud hebben
• Gewichtstoename zonder verdere oorzaak (obesitas)
• Vochtophoping in de huid (vooral rond de ogen, de kaak en handen en gewrichten)
• Opgezette buik, verstoppingen en/of trage stoelgang
• Verbleekte droog aanvoelende huid
• Slecht zweten of minder zweten
• Koude handen/voeten/benen
• Herhaalde onstekingen in de luchtwegen
• Verzwakt afweersysteem
• Broze, bleke, verzwakte en/of verkleurde nagels
• Dun, dof, droog en/of breekbaar haar en/of wimpers
• Afname in lichaamsbeharing
• Afname in haargroei wenkbrauwen (teken van Hertoghe)
• Hypoglycemie (hoofpijn, rillerigheid, transpireren, snellere hartslag, flauwval neigingen, angstig en/of paniekerig)
• Afnemende eetlust of juist een toename in eetlust
• Gezwollen een bleek uitziende slijmvliezen
• Dikke lippen en/of enkels
• Irritatie aan de ogen (dik, rood en/of droog) 
• Hese stem en/of monotone spraak
• Algehele slapte, traagheid, futloosheid verzwakte spieren en/of lusteloosheid 
• Depressie en/of neerslachtig
• Trage en/of zwakke hartslag en/of hoge/lage bloeddruk
• Slecht geheugen, duizeligheid, hoofdpijn, migraine, en/of concentratie achteruitgang
• Afname in libido
• Veranderingen in de menstruatiecyclus en/of onvruchtbaarheid
• Onverklaarbare spierpijn en/of spierkrampen
• Ontwikkeling van allergieën en eczemen
• Hoog cholesterol 

Wat is een normale TSH waarde in bloed: de bloeduitslag

Een normale TSH waarde in bloed is voor een man een vrouw hetzelfde. De volgende TSH waarden kunnen worden gezien als normaal, dit wil zeggen bij gezonde mensen:

• Normale labuitslag TSH bloedonderzoek mannen/vrouwen: 0,4 - 4,0 mU/l

Om de functie van de schildklier te controleren wordt een TSH waardebepaling in bloed aangevraagd, maar dit wordt vaak in combinatie gedaan met de waardebepaling van de hoeveelheid vrij T4 (hormoon dat vrij in het bloed voorkomt) in het bloed. De normale waarde van vrij T4 in combinatie met TSH kan iets zeggen over het functioneren van schildklier.

• Normale labuitslag vrij T4 mannen/vrouwen: 9,0 - 24,0 pmol/l
• Normale labuitslag totaal T4 mannen/vrouwen: 64 -154 nmol/l

Als onderdeel van het schildklieronderzoek kan ook het T3 hormoon worden ondzocht door middel van een bloedonderzoek. T3 wordt door de schildklier gemaakt, een normale labuitslag van T3 ziet er als volgt uit:

• Normale labuitslag vrij T3 mannen/vrouwen: 3,0 - 8,0 pmol/l
• Normale labuitslag totaal T3 mannen/vrouwen: 1,2 - 3,4 nmol/l

De bloeduitslag TSH en vrij T4

De combinatie TSH en vrij T4 kan iets zeggen over het functioneren van schildklier: 

• TSH normaal vrij T4 normaal: er is waarschijnlijk geen sprake van een stoornis in de schildklier 
• TSH verhoogd en vrij T4 verlaagd: er is sprake van hypothyreoïdie (Een te traag werkende schildklier of een ''te langzame schildklier''.) 
• TSH licht verhoogd en vrij T4 normaal: er is sprake van subklinische hypothyreoïdie, de metingen zijn licht afwijkend en er zijn nog geen duidelijke symptomen. 
• TSH verlaagd en vrij T4 verhoogd: er is sprake van hyperthyreoïdie (Een te snel werkende schildklier of een ''te snelle schildklier''.)
• TSH verlaagd en vrij T4 normaal: er is sprake van subklinische hypothyreoïdie, de metingen zijn licht afwijkend en er zijn nog geen duidelijke symptomen.

Als de bloeduitslag iets afwijkt van de norm betekent dit niet gelijk dat er iets aan de hand is. Schommelingen in de hormoonhuishouding kunnen diverse oorzaken hebben. Schommelingen kunnen worden ook veroorzaakt door bijvoorbeeld: medicijngebruik of zwangerschap.

Interpretatie van een bloeduitslag/bloedonderzoek

De interpretatie van een bloedonderzoek is een specialisme, niet voor niets wordt het door een arts gedaan. Het lichaam is een complex geheel waarin vele factoren het functioneren beïnvloeden. Bloedonderzoek en de bloeduitslag zijn een goed middel om afwijkingen in het lichaam te constateren en op te sporen. Voor een juiste diagnose is echter vaak meer onderzoek nodig.

Komen schildklieraandoeningen veel voor?

Bij een afwijkend bloedbeeld wordt vaak een vervolgonderzoek ingesteld naar het functioneren van de schildklier. Afwijkingen in het functioneren van de schildklier komen helaas vaak voor. Er wordt geschat dat ongeveer een half miljoen Nederlands een vorm van schildklierziekte heeft. Schildklier ziekten komen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen.