Wat is de bewoonbare zone? Het goudlokjegebied
De bewoonbare zone of het goudlokjegebied is de zone waar het leven zoals we dat hier op planeet Aarde kennen mogelijk zou kunnen zijn. De omstandigheden in de bewoonbare (habitable) zone komen het meest overeen met de omstandigheden zoals we die ook in ons zonnestelsel tegenkomen. De bewoonbare zone verschilt echter wel per zonnestelsel. Nasa's Kepler satelliet zoekt naar planeten in de bewoonbare zone. De opvolger van Kepler, TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite), zal nog specifieker kunnen zoeken naar exoplaneten in de bewoonbare zone. Er zijn al zeer bijzondere ontdekkingen gedaan. Wat zal de toekomst ons brengen?
De bewoonbare zone
De bewoonbare zone, of het goudlokjegebied, is de Nederlandse vertaling voor the habitable zone. De zone laat een gebied zien waar leven mogelijk kan zijn. Specifieker gaat het eigenlijk om de plek waar vloeibaar water mogelijk is. Vloeibaar water is namelijk van essentieel belang om leven te ontwikkelen zoals we dat hier op planeet Aarde hebben. Natuurlijk is het ook mogelijk dat er levensvormen bestaan die op een heel andere manier zijn ontwikkeld dan hier op Aarde het geval is geweest. De bewoonbare zone zoekt echter naar leven en bewoonbare planeten die zoveel mogelijk overeen komen met ons zonnestelsel en onze planeet Aarde.
Leven op een ander planeet
De bewoonbare zone is zo specifiek dat er niet heel veel planeten zijn die in het gebied een baan om de zon hebben. Natuurlijk is het sowieso belangrijk dat de planeet in de bewoonbare zone een exoplaneet is met een rotsachtige kern. Aarde is ook een planeet met een rotsachtige kern. Wanneer de exoplaneet in een bewoonbare zone een baan heeft is het mogelijk dat er op de planeet vloeibaar water voorkomt. Wanneer de planeet dicht bij de zon is gelokaliseerd (zoals Mercurius), dan is het zeer onwaarschijnlijk dat vloeibaar water op de planeet aanwezig is. Water zou in dat geval verdampen. Wanneer de planeet te ver van de zon is gelokaliseerd (zoals bij Mars), dan is het waarschijnlijk dat het water bevroren is. Wetenschappers veronderstellen dat vloeibaar water een must is om leven zoals we dat op Aarde kennen te kunnen bewerkstelligen.
Grote planeten buiten ons zonnestelsel
Planeten buiten ons zonnestelsel worden op dit moment zo goed mogelijk in kaart gebracht met behulp van geavanceerde satellieten. Kepler is een satelliet van Nasa en heeft inmiddels al veel exoplaneten in kaart gebracht. Het opsporen van exoplaneten is een uiterst geavanceerde klus. Een zon buiten ons zonnestelsel straalt licht uit. We zien in de nacht de sterren in de lucht fonkelen. In werkelijkheid is een fonkelende ster een zon waar mogelijk planeten omheen draaien zoals dat ook bij ons het geval is. Het licht dat een zon uitstraalt is zeer zwak maar Kepler heeft de mogelijkheid om heel specifiek naar een andere zonnestelsel te kijken. Wanneer er een planeet voor de zon komt merkt Kepler dat op doordat er dan een klein dim vlekje voor de zon komt. De planeet die voor de zon draait houdt namelijk wat licht tegen. Dit effect wordt ook wel doppler spectografie genoemd en dankzij dit effect kunnen exoplaneten onder andere worden opgespeurd. De meeste planeten die door Kepler zijn gevonden zijn zeer grote planeten (zoals Jupiter) die waarschijnlijk uit een soort gas bestaan. Er zijn echter ook planeten gevonden met een rotsachtige kern.
Aardachtige planeten buiten ons zonnestelsel
Kepler heeft ook planeten gevonden die op onze eigen Aarde lijken. Deze planeten zijn wel iets groter dan Aarde maar bevinden zich wel in de bewoonbare zone. De planeten krijgen niet een naam, maar een code. Twee exoplaneten die op Aarde lijken heten Kepler-62f en Kepler-62e. Kepler-62f is ongeveer 1.4 keer de grootte van Aarde en Kepler-62e is ongeveer 1.6 keer de grootte van Aarde. Wetenschapper noemen deze twee planeten de beste kandidaten als het gaat om een planeet waar leven mogelijk is.
Wat zal TESS onderzoeken?
TESS wordt de opvolger van Kepler. TESS staat voor Transiting Exoplanet Survey Satellite en zal de lucht afspeuren naar exoplaneten. Met behulp van zeer geavanceerde camera's wordt het heelal afgezocht. Natuurlijk gaat het hier alleen maar om zonnestelsel (sterren) die relatief dicht bij ons zonnestelsel zijn gelokaliseerd. Sterren die verder zijn verwijderd zijn moeilijker te ontdekken. Zonnestelsel zijn enorm ver van Aarde verwijderd. Met de techniek die we nu hebben is het niet mogelijk om ons zonnestelsel te verlaten en naar een rotsachige, bewoonbare exoplaneet af te reizen. De afstand is veel te groot en de reis duurt veel te lang. Om naar andere planeten af te kunnen reizen is het eerst nodig om een voertuig te ontwikkelen die minstens net zo'n snelheid heeft als de snelheid van het licht.
Welk zonnestelsel staat het dichtst bij Aarde?
De ster die het dichtst bij onze zon staat heet Alpha Centauri. De ster bestaat eigenlijk uit drie sterren. Alpha Centauri A en B en een dwergster met de naam Proxima Centauri. De sterren zijn 4.37 lichtjaren verwijderd van onze zon en zijn daarmee onze buren. Het is onmogelijk om met de huidige techniek naar Alpha Centauri en/of naar Proxima Centauri af te reizen. Proxima Centauri is iets dichter bij onze zon dan Alpha Centauri. Proxima Centauri is 4.24 lichtjaren van onze zon verwijderd. Wie met de huidige techniek (snelheid van 60.000 km/u) naar Proxima Centauri wil afreizen doet er ongeveer 78.000 jaar over om bij Proxima Centauri aan te komen.
