Pasen in het Gronings: paasfeest

Pasen in Nederland

Pasen is een van oorsprong christelijk feest. Men vierde tijdens het paasfeest dat jezus is opgestaan uit de dood. Tegenwoordig is paasfeest meer een seculier feest geworden waarbij de lente centraal staat. Pasen duurt twee dagen en wordt altijd gevierd op een zondag en op een maandag. Op zondag wordt 1e paasdag gevierd. In Nederland gaan de meeste mensen dan leuke paasactiviteiten doen. Men gaat met de familie naar buiten om een stuk te lopen door het bos en eieren verstoppen voor de kinderen. Tijdens het paasfeest wordt het huis vaak versierd met een paastak. Ook worden eieren vaak versierd en beschilderd.

Pasen in Groningen

Ook in Groningen wordt Pasen gevierd. In Groningen is het religieus karakter zo goed als verdwenen. Groningen is de provincie waar percentueel gezien het minst aantal christelijk religieuzen wonen. Groningen is daarom ook het meest ongelovig van alle andere provincies in Nederland. Pasen heeft in Gronigen met name een familiaire betekenis. Eieren schilderen, eieren zoeken en een gezellig Paasdiner zijn activiteiten die men in Groningen rond Pasen vaak doet. 

Groningse woorden: Pasen

In Groningen spreekt men naast Nederlands ook het Gronings. Het Gronings wordt door veel mensen gesproken als moedertaal. Welke Groningse woorden komt men vaak tegen rond Pasen? Hieronder is een lijst te zien met woorden die van belang zijn rond Pasen. Het Nederlandse woord gevolgd door de Groningse vertaling:

• Pasen = Poaske
• Beloken Pasen = Lutje Poaske
• Paasei = Poaskaai
• Paashaas = Poaskhoaze
• Paas wandeling = Poaske kaaier
• Bos wandeling = Bosk kaaier
• Paasmaaltijd = Poaskemoaltied
• Noten schieten = Neuten riestern/schaiten

Noten schieten tijdens Pasen

In Groningen (en in mindere mate Drenthe) is er een gebruik tijdens Pasen dat neutenriestern of neutenschaiten wordt genoemd. In het Nederlands zou men dat notenschieten noemen. Men legt noten (walnoten) in één verticale lijn en probeert zoveel mogelijk noten van de lijn weg te schieten. De walnoten liggen even ver van elkaar (meestal 3 - 10 centimeter).

Spelregels voor neuten schaitn

Allereerst heb je 25 walnoten nodig en een metalen/stenen kogel om de walnoten weg te kunnen schieten. Een verticale lijn met afstanden van rond de 10 centimeter zorgt er voor dat de walnoten boven elkaar komen te liggen. Naast de lijn maak je nog een lijn met dwarslijnen ter hoogte van de walnoten. Je weet dan op welke plek de walnoten liggen. 

Degene die aan de beurt is probeert met de kogel zoveel mogelijk walnoten van de lijn te kaatsen (1 keer gooien per beurt). Het is wel de bedoeling dat je de laatste walnoot ook wegkaatst. Als je bijvoorbeeld heel veel noten uit het midden van de verticale lijn wegkaatst maar de laatste (hoogste, verste) walnoot niet hebt geraakt, heb je niet goed gegooid. Je moet in dat geval de noten die je van de lijn hebt gekaatst naast de lijn met walnoten leggen op de dwarsbalkjes. Je mag zelf weten op welke plek je ze legt. Natuurlijk leg je de walnoten die van jou zijn op die tweede lijn.

Als je veel walnoten inclusief de laatste walnoot hebt weten weg te kaatsen heb je dik gegooid. Je mag de walnoten die zijn weggekaatst dan houden. Ook mag je de walnoten houden die op de tweede lijn liggen. Uiteraard mag je alleen de walnoten pakken die ter hoogte van de weggekaatste walnoten liggen. Je mag dus niet walnoten pakken die bijvoorbeeld op plek 6 leggen terwijl je de laatste 5 hebt weggekaatst. Het spel gaat verder met de overige walnoten die er dan nog zijn. Het spel is ten einde gekomen als alle walnoten uit de lijn zijn weggekaatst. 

Vrolijk Pasen!