Verschil goedaardige en kwaadaardige tumor; kanker

Wat is kanker?

Bij kanker is er sprake van een ongecontroleerde celdeling van lichaamscellen. Ons lichaam maakt continue nieuwe cellen aan om oude cellen te vervangen. Dit vervangen gebeurt door middel van het delen van de cellen. Tijdens deze vele miljoenen celdelingen kan er iets verkeerd gaan en kunnen fouten ontstaan in het delen van de cel. Bij veel fouten kan de cel zich ongecontroleerd gaan delen en ontstaat een gezwel (tumor). Dit gezwel kan zowel goedaardig (benigne) als kwaadaardig (maligne) zijn. Is er sprake van een kwaadaardig gezwel dan spreekt men van kanker, kanker is niet besmettelijk. Het kan soms wel onduidelijk zijn wat de verschillen zijn tussen een goedaardig en kwaadaardig gezwel.

Kenmerken/eigenschappen van een goedaardig gezwel dan wel goedaardige tumor:

• Men spreekt niet van kanker.
• Groeit niet door anderen weefsels heen.
• Verspreidt zich niet door het lichaam.
• Een goedaardig gezwel kan overgaan in een kwaadaardig gezwel (kanker).

Kenmerken/eigenschappen van een kwaadaardig gezwel dan wel kwaadaardige tumor:

• Men spreek wel van kanker.
• Kan wel door andere weefsels heen groeien (infiltratieve of invasieve groei).
• Kan zich wel verspreiden door het lichaam via lymfvatenstelsel of bloedbaan (metastasen; uitzaaiingen van de tumor elders in het 
• Kwaadaardigheid is afhankelijk van de groeisnelheid en in hoeverre de cellen afwijken van de normale cellen (atypische eigenschappen).

Verschillende oorzaken van kanker

De oorzaak van kanker, een kwaadaardig gezwel/tumor is niet altijd even duidelijk. Fouten in  het DNA die het delingsproces verstoren kunnen wel ontstaan door schade van buitenaf. Bekende veroorzakers zijn: roken, alcohol, asbest, zonlicht, ultraviolette straling of röntgenstraling. De oorzaak kan echter ook familiair (erfelijk) zijn. Kanker kan worden veroorzaakt door onder anderen:

• Erfelijkheid (bijvoorbeeld: een genetisch defect).
• Chemische stoffen (bijvoorbeeld: asbest, tabak of alcohol).
• Immunologische aandoeningen.
• Infecties (bijvoorbeeld: Epstein-Barr virus,  hepatitis B, hepatitis C, papillomavirus (HPV)).
• Stofwisselingsstoornissen.
• Ongezonde levenswijzen (bijvoorbeeld: roken, betelnoten, alcoholgebruik, ongezonde voeding).
• De oorzaak kan ook onbekend zijn.

Verschillende mogelijke behandelingen van een tumor:

De behandeling van een tumor kan 2 doelen hebben, het eerste doel is genezing, maar als dit niet meer mogelijk is, is het verzachten van de pijn en overige klachten/symptomen de voornaamste zorg (palliatieve zorg).

Voor de behandeling van een tumor (afhankelijk van de situatie) wordt vaak gekozen voor een, of een combinatie van, de volgende methoden:

• Chirurgisch: Door middel van een operatie wordt de tumor verwijderd.
• Radiotherapie/bestraling: Bij radiotherapie worden de cellen van de tumor door middel van straling (röntgenstraling, elektronenstraling of radioactieve straling) vernietigd.
• Hyperthermie: Een methode waarbij de tumor wordt verwarmd tot een temperatuur van ongeveer 40/45 graden Celsius.  Het doel is de kankercellen te doden of de tumor gevoeliger te maken voor een andere behandeling.
• Chemotherapie:  Hiermee wordt de behandeling uitgevoerd met behulp van medicijnen; cytostatica. Een cytostaticum heeft als doel de deling van de cellen te stoppen, met name snelgroeiende cellen (kenmerkend voor tumorcellen) raken hierdoor beschadigd. Meerdere behandelingen noemen we een chemokuur.

Ook goedaardig kan gevaarlijk zijn

Is een goedaardige tumor gevaarlijk?

Een tumor (gezwel) met goedaardige kenmerken kan gevaarlijk zijn. Dit is bijvoorbeeld het geval als de tumor op een plek groeit waar druk wordt uitgeoefend op de omliggende weefsels en organen. Dit kan hinderlijk en pijnlijk zijn. Een tumor kan echter ook zoveel druk uitoefenen op het hart, de hersenen of de longen dat het orgaan verdrukt raakt. In extreme gevallen kan dit zelf dodelijk zijn.  

Een ander gevaar is dat sommige goedaardige (benigne) tumoren een vergrote kans hebben zich kwaadaardig (maligne) verder te ontwikkelen. Deze tumoren worden ook wel aangeduid met de term premaligne. Deze term geeft aan dat de afwijking niet kwaadaardig is, maar ook niet helemaal goedaardig. Enkele voorbeelden van aandoeningen die een vergrote kans hebben zich kwaadaardig verder te ontwikkelen:

• Actinische keratose (Plekjes op de huid die ontstaan door schade van zonlicht, kunnen ontaarden in plaveiselcelcarcinoom/huidkanker.)
• Cervicale intra-epitheliale neoplasie (CIN) of cervicale dysplasie (Hier is sprake van een afwijking in de cellen van de baarmoederhals en wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door het sexueel overdraagbare humaan papillomavirus (HPV). Kan in sommige gevallen leiden tot baarmoederhalskanker (cervixcarcinoom).)
• Vulvaire intra-epitheliale neoplasie (VIN) (Kan in sommige gevallen leiden tot vulvakanker.)  

Goedaardige tumor vaak goed te behandelen

Bij een goedaardige tumor is behandeling met een positief resultaat vaak goed mogelijk. De tumor kan vaak in zijn geheel worden verwijderd en er worden vaak geen verdere problemen verwacht.