Wat zijn sproeten en zijn ze schadelijk?

Wat zijn sproeten precies?

Sproeten zijn opeenhopingen van pigment. Het pigment dat in je huid zit wordt melanine genoemd. Mensen met heel veel melanine in de huidcellen krijgen een donkere huidskleur. Mensen met erg weinig melanine krijgen een lichte huidkleur (blank). Een opeenhoping van pigment zorgt dat de opeenhoping te zien is met het blote oog als een sproet. Een sproetje wordt ook wel een efelide genoemd. 

Sproeten op je huid

Veel mensen hebben sproeten op de huid. Niet iedereen heeft evenveel sproeten. Met name mensen met rood haar hebben veel zichtbare sproeten. De sproeten zijn dan vaak ook zichtbaar op het gezicht. Mensen met van nature rood haar hebben doorgaans een blekere huid dan mensen met een andere haarkleur. Het aantal sproeten op de huid is ongeveer gelijk verdeeld over beide helften van je lichaam. De rechterkant van je lijf heeft dus ongeveer evenveel sproeten als de linkerkant.

Sproeten zijn niet schadelijk

Zijn sproeten schadelijk?

Een sproet is niet schadelijk voor je gezondheid. Het is wel zo dat mensen met veel sproeten meer kans maken om een melanoom te ontwikkelen. Een melanoom is een gezwel in je huid (kanker). Mensen met sproeten maken meer kans op een melanoom omdat de huid van mensen met sproeten vaak erg bleek is. De huid is erg kwetsbaar voor UV straling van de zon. UV straling beschadigt de cellen in de huid. Pigment in de huid kan een natuurlijke bescherming bieden tegen ultraviolette straling. Mensen met erg weinig pigment (bijvoorbeeld mensen met rood haar) kunnen weinig bescherming bieden tegen de kracht van de zon. Het is belangrijk om zoveel mogelijk de krachtige UV straling te vermijden.

Sproeten in de zomer

Sproeten zijn met name zichtbaar in de zomermaanden. Als er meer zonlicht (UV-B) op de huid valt worden de sproeten zichtbaarder. Het pigment in de sproet reageert op zonlicht en wordt donkerder. Doordat er meer pigment in de sproet zit valt de sproet extra op (meer contrast). Mensen met sproeten in het gezicht krijgen vaak zichtbare sproeten in de zomermaanden. De sproeten kunnen in de wintermaanden minder zichtbaar zijn. De meeste mensen vinden sproetjes niet lelijk. Sproeten behoren tot één van de zeven schoonheden. 

Sproeten en DNA

Het krijgen van sproeten is wereldwijd vrij zeldzaam. In Nederland komen percentueel gezien meer mensen met sproeten voor dan elders in de wereld. Ook in Scandinavië, IJsland, Duitsland, Ierland, Schotland en Engeland leven relatief gezien vrij veel mensen met sproeten. Ook het hebben van rood haar is een zeldzame verschijning. De totstandkoming van sproeten wordt onder ander geregeld door het MC1R gen.

Kun je sproeten tegenhouden?

Zijn sproeten eigenlijk te stoppen? De meeste mensen met sproeten merken dat de sproeten in de wintermaanden niet zichtbaar zijn. Logisch, want dan is de kracht van de zon veel lager. Als de kracht van de zon toeneemt worden de sproeten weer zichtbaar. Als je geen sproeten wilt is het verstandig om zo veel mogelijk en zo vroeg mogelijk te beginnen met smeren van een zonnebrandcrème met een hoge factor. Een dergelijke crème blokkeert UV-B straling en daarmee ook de vorming van sproeten.