Depressiviteit herkennen: de 5 basis symptomen

Wat is depressiviteit precies?

Depressies vallen onder de stemmingsstoornissen. Stemmingsstoornissen zijn syndromen die gekenmerkt worden door ziekelijke veranderingen in de stemmingsbeleving van een persoon. Deze stemmingsveranderingen zijn niet van korte duur. Er is bij depressiviteit sprake van duurzame veranderingen op veel vlakken. Je moet dan denken aan veranderingen op affectief, neurovegatief, psychomotorisch en cognitief vlak. Een depressieve stoornis of depressiviteit kenmerkt zich door middel van een aantal symptomen. 

Symptomen van een depressie 

Een depressie is soms moeilijk te herkennen en op te sporen. Het kan zijn dat je niet precies weet waar je op moet letten. Is iemand echt depressief of valt het allemaal wel mee. Het is allereerst belangrijk om te onthouden dat een depressie van lange duur is. Een persoon kan dus niet één dag depressief zijn. Een depressie duurt lang en kent periodes van zwaar verdriet en grote droevigheid. De kernsymptomen van een depressie zijn:

• Droevige stemming
• Lusteloosheid
• Sombere stemming
• Afvlakking van emoties
• Gevoelsleven is vervlakt
• Algemeen ongenoegen
• Diepe wanhoop

Symptoom 1: Droevigheid

Een depressief persoon is vaak droevig en heeft geen zin meer om leuke dingen te doen. Droevigheid is zeer herkenbaar bij mensen met een depressie. Een droevige episode kan lang duren. Soms zijn mensen weken droevig. Je ziet en merkt aan een persoon of hij/zij droevig is door te kijken naar emoties. Een persoon die droevig is laat weinig emoties zijn. Met name positieve emoties worden bijna niet meer geuit. Soms worden positieve emoties ook overdreven versterkt. Een persoon is dan ook droevig en probeert zijn/haar droevigheid dan te verbloemen door te overcompenseren.

Symptoom 2: Lusteloosheid

Het geen zin meer hebben is een typisch beeld dat hoort bij deprssiviteit. Mensen kunnen dagen lang niets meer doen. Je moet dan denken aan lang in bed blijven liggen en overdag niets ondernemen. Depressieve mensen zien vaak het nut niet meer in het ondernemen van een activiteit (anhedonie). De drive is weg en de lust naar contact met de buitenwereld is verdwenen. Depressieve mensen komen nauwelijks meer naar buiten. Bij ernstige gevallen blijft een depressief persoon dagen, weken tot zelfs maanden achtereenvolgens in bed.

Symptoom 3: Angstigheid

Depressieve mensen zijn vaak angstig. Angstigheid gaat vaak gepaard met agitatie, rusteloosheid, piekeren, ijsberen en tobben. Tevens hoort hier vaak een onvermogen tot stil zitten bij. Een depressief persoon is vaak wispelturig en kan paniekaanvallen krijgen. De paniekaanvallen kunnen na een bepaalde tijd weer verdwijnen. Angstigheid gaat ook gepaard met vertraagd denken (bradyfrenie) en tevens is er sprake van concentratiezwakte. De volgende punten hoor je vaak bij depressieve mensen die een angstaanval hebben: 

• Ik voel mij schuldig (schuldgevoel)
• Ik heb alles aan mijzelf te danken (zelfverwijt)
• Ik weet niet wat mij te wachten staat (twijfel en onmacht)

Symptoom 4: Slaapstoornissen

Een herkenbaar punt valt onder de slaapstoornissen. Depressieve mensen zijn vaak moe en kennen een verstoord slaapritme. In de nacht wordt men vaak meerdere keren wakker en 's ochtends kan men veel te vroeg ontwaken. Men slaapt niet goed meer. Zowel de kwaliteit als de kwantiteit van het slapen is verstoord. Een depressief persoon is vaak moe en futloos. Een persoon heeft weinig energie en heeft het vaak over algehele moeheid. 

Symptoom 5: Emoties zijn afgevlakt

Het afvakken van emoties is misschien wel het meest herkenbaar bij een persoon die aan een depressie lijdt. Het afvlakken van emoties uit zich bij alle symptomen. Het afvlakken van emoties is niet alleen herkenbaar aan het gezicht en de gelaatstrekken. Ook is het afvlakken te zien aan de spraak van een persoon. Woorden gerelateerd aan emotionele belevingen worden vaak vermeden of gewoon niet gebruikt. Meestal worden er wel negatieve emoties gebruikt om een gevoel te omschrijven. Het herkennen van een gevoel kan soms problematisch zijn. Bij sommige personen is er sprake van psychomotorische retardatie. Dit betekent dat een persoon langzaam spreekt en trage gebaren gebruikt. De gebaren kunnen ook niet overeenkomstig zijn met het gesproken woord.

Wat moet je doen als iemand depressief is?

Depressiviteit moet nooit onderschat worden en is een ernstige psychische aandoening. De aandoening kan het leven zeer beperken en soms zelfs in gevaar brengen. Er is een familiaire aanleg voor de depressieve stoornis. Dit betekent dat eerstegraads verwanten van personen met een stemmingsstoornis 2 tot zelfs 3 keer meer kans maken om ook aan een stemmingsstoornis te lijden.

Als een persoon depressief is moet je actie ondernemen. Je moet iemand hulp bieden en er voor degene zijn. Mensen met een depressie hebben vaak moeite om zelf de eerste stappen te zetten. Het kan zijn dat iemand zich schaamt en/of zich hulpeloos voelt. Misschien voelt iemand zich wel onbegrepen. Het kan ook zijn dat een depressief persoon niemand tot last wil zijn. Met name depressiviteit bij ouderen moet snel herkend worden. De eerste stap die men neemt is altijd het inschakelen van de huisarts. De huisarts kan de situatie bekijken en een persoon doorsturen naar bijvoorbeeld een eerstelijns psycholoog, GZ-psycholoog, Klinische psycholoog of psychiater.

Wil je weten hoe je een afspraak maakt met een psycholoog? Hoe maak je een afspraak met een psycholoog?