Grijze ogen: iris en oogkleur grijs

Grijze ogen bij mensen

De oogkleur grijs is een kleur die wel een beetje lijkt op de blauwe oogkleur maar net even een beetje anders. De grijze ogen zijn blauwe ogen met een twist. Blauwe ogen komen tot stand wanneer iemand erg weinig pigment in het oog heeft. Het pigment dat bij de meeste mensen voorkomt heet het pigment eumelanine en komt bij mensen ook in de huid en haren voor. Mensen met heel veel van dit pigment hebben een donkere huid en krijgen donkere haren (meestal zwart). Wanneer er ook veel eumelanine in het oog terecht komt worden de ogen bruin van kleur. Waneer er extreem veel eumelanine in de iris terecht komt worden de ogen zelfs bijna zwart (zeer donkerbruin).

Mensen met heel weinig eumelanine zijn juist licht. De huid is blank en de haren worden blond. Ook de ogen zijn licht en worden blauw of grijs. Het is niet altijd zo dat mensen met weinig pigment altijd blonde haren en lichte ogen krijgen. Het kan ook gebeuren dat de haren wel donker worden, maar de ogen juist blauw. Blond haar komt bij ongeveer 2% van de hele wereldbevolking voor, blauwe ogen bij ongeveer 4.2%. Groene ogen komen bijna niet voor; ongeveer 1% van alle mensen op de wereld. De groene oogkleur komt tot stand wanneer iemand genen heeft voor de aanmaak van het pigment feomelanine. De stof wordt ook wel lipochroom genoemd en veroorzaatk een groene kleur.

Groen is dominant over grijs en blauw

Wie krijgt grijze ogen?

Grijze ogen komen tot stand wanneer er recessieve genen aanwezig zijn bij iemand. Recessief betekent dat er geen dominant gen aanwezig is die de kleur bepaalt. De dominante oogkleurgen bij mensen zijn genen die de bruine oogkleur veroorzaken. Mensen met grijze ogen hebben dus geen genen die bruine ogen kunnen veroorzaken. Mensen met blauwe ogen hebben ook geen dominante genen. De genen die de blauwe en grijze oogkleur veroorzaakt zijn allemaal recessief. Wanneer twee ouders, de één met blauwe ogen en de ander met grijze ogen, een kind krijgen, zal het kind geen bruine ogen krijgen. Het kind krijgt in dat geval meestal staalblauwe ogen. Dit kan het best worden gezien als een soort mix van beide kleuren. Groene ogen zijn dominant over grijze en blauwe ogen. Bruine ogen zijn dominant over alle andere oogkleuren.

Hoe ontstaan grijze ogen

Grijze ogen zijn meestal niet zo fel als blauwe ogen. Men denkt dat dit komt doordat de oogkleur tot stand komt wanneer het pigment een beetje troebel in het oog zit. Denk maar eens aan een mooie blauwe lucht. De lucht is blauw omdat zonnestralen (licht) makkelijk door de lucht kunnen bewegen. De kleur blauw is dan goed zichtbaar. Wanneer er wolken in de lucht hangen wordt de lucht ineens grijs. De lucht lijkt dan grijs omdat de lichtdeeltjes dan worden geblokkeerd door wolkdeeltjes. De lucht is troebel en dat resulteert in een grijze kleur. Wanneer het pigment in de iris ook troebel is kan dat een grijze kleur veroorzaken.

Komen grijze ogen veel voor?

Grijze ogen zijn zeldzaam. De oogkleur komt bij minder dan 1% van alle mensen voor. De blauwe oogkleur is ook een zeldzame kleur en komt bij ongeveer 4.2% van alle mensen op de planeet voor. In bepaalde landen komen blauwe en grijze ogen echter veel vaker voor. In Finland, Estland, Zweden en IJsland komen grijze en blauwe ogen heel vaak voor. Ook in Nederland hebben de meeste mensen blauwe/grijze ogen. In het zuiden van Europa hebben de meeste mensen bruine ogen. In Amerika hebben de meeste mensen tegenwoordig ook bruine ogen. Dit komt doordat de bruine oogkleur dominant is en langzaam de lichte oogkleuren laat verdwijnen. Bij elke generatie is het percentage bruine ogen gegroeid.