Hoe herken je werkstress bij jezelf?

Wat is werkstress?

Heb jij wel eens een gevoel van stress in je lichaam op het werk? Het gevoel van een hoge mate stress resulteert in een paniekerige houding. Je schrikt snel, je voelt je opgejaagd en je hebt het gevoel dat je controle verliest over jezelf en over de situatie. Angst wordt vaak gevoeld bij een hoge mate van werkstress. Angst van onvermogen, ondeskundigheid en het verliezen van grip op de zaak. Werkstress wordt vaak getriggerd door situaties die slopend zijn voor lichaam en met name geest. Je moet dan denken aan extreem vermoeiend werk, te lang werken óf juist erg saai werk waar je totaal niet wordt uitgedaagd (een bore-out).

Een beetje stress is niet slecht

Een korte tijd van stress wordt niet beschouwd als slecht. Dit heeft met name te maken met de korte duur van de stress. Je herstelt namelijk snel weer van een korte tijd aan stress. Je lichaam is dan kort onderheven aan stresshormonen. Denk in dit geval bijvoorbeeld aan het geven van een presentatie voor je collega's, het management team of klanten. Je moet laten zien wat je kunt en voelt een prestatiedruk. Een kortdurend stressmoment helpt het lichaam om goed te presteren. Het kan je dus net dat zetje geven om optimaal resultaat te leveren.

Langdurig veel stress

Anders dan bij een korte episode aan stress is langdurig stress wel erg slecht voor het lichaam. Langdurig stromen de stress hormonen door je lichaam. Je voelt je gespannen en krijgt een kort lontje. Je bent ook erg moe door de stress hormonen, zeker na een piek. Je lichaam wil rusten, maar je geest zegt dat dit niet kan. Wie té lang in een stressperiode blijft zitten kan zich neerslachtig en ''down'' voelen. Op den duur kan er een burn-out ontstaan. Op het werk heeft dit extreem nadelige gevolgen. Werknemer met een burn-out zijn meestal één tot vijf jaar uitgeschakeld en kunnen dan vaak niet volledig meer werken.

Werkstress, maar dit niet benoemen

Helaas is het niet altijd makkelijk om werkstress te benoemen. Werkgevers, leidinggevenden en ''de baas'' vinden ziekten die ''fysiek niet direct zichtbaar zijn'' minder erg. Uit onderzoek blijkt dat er minder begrip is voor mensen met een burn-out dan bijvoorbeeld voor mensen die een been hebben gebroken en daardoor niet meer kunnen werken. Psychische ''aandoeningen'' kunnen dus rekenen op minder begrip van de omgeving. Dit kan een extra brug zijn voor mensen die langdurig stress ervaren om dit aan te geven bij de leidinggevende of bij collega's. Men is bang voor nadelig strategische keuzes over bijvoorbeeld het contract of inzetbaarheid.

Angst op de werklvoer

Een werkomgeving is niet altijd even vriendelijk voor de medewerkers. Het kan allemaal koek en ei lijken, maar een plek waar mensen werken is vaak ook een plek waar problemen zijn. Mensen (collega's) kunnen zeer slecht met elkaar matchen, maar moeten toch vaak samen kunnen werken. Botsende persoonlijkheden liggen al snel in het verschiet. Dit kan op den duur resulteren in enorm veel onvrede, roddels, pesterijen en werkstress. Helaas is het nog altijd erg moeilijk om over dit soort zaken te spreken met de leidinggevende of vertrouwenspersoon. De gevolgen voor het bedrijfsleven zijn enorm.

Niet goed kunnen meekomen

Een veilige werkomgeving is een omgeving waar men gewaardeerd wordt en waar men ook gezien wordt. Veel werkomgevingen worden steeds anoniemer. In bepaalde werkomgevingen worden prestaties ook steeds meer ''individualistischer'' gepresenteerd. Dit betekent dat men het gevoel krijgt dat de ander er met de winst vandoor gaat. Dit kan onvrede en stress veroorzaken, zeker wanneer het collega's betreft met tegenovergestelde persoonlijkheden. Mensen met een introverte persoonlijkheid kunnen bijvoorbeeld het brein zijn van alles, maar trekken aan het kortste eind. Als dit niet wordt gesignaleerd, is de kans groot op onvrede. Daarnaast kunnen mensen met een extraverte persoonlijkheid het gevoel krijgen dat ze niet meer mee kunnen komen met de rest. Dit kan resulteren in overcompensatie op bepaalde vlakken. Resultaten en prestaties ''wegpraten'', grapjes maken, je verschuilen achter prestaties van collega's, etc. Dit soort zaken, zeker wanneer het langdurig en veelvuldig voorkomt, kan een trigger zijn voor werkstress en uiteindelijk uitval van de werknemer.

Heb ik werkstress?

Hoe herken je dan werkstress bij jezelf? Ben je vaak moe na het werk en heb je het gevoel dat je gedrag moet compenseren in situaties waar je normaal gesproken anders zou reageren? Heb je vaak het gevoel dat je ''doet alsof'' of heb je het gevoel dat je niet wordt gehoord. Heb je wellicht het gevoel dat je niet helemaal mee kunt komen met de rest of heb je het gevoel dat je prestaties niet worden gezien? Het is normaal om kortdurend werkstress te ervaren, maar het is niet normaal om zeer langdurig een gevoel van onvrede te hebben.

Stress verzachten

Mensen die op het punt zijn beland dat ze absoluut niet meer naar het werk willen zijn op een punt beland dat de stress een kritisch punt heeft bereikt. In lichaam en geest schreeuwt alles om niet meer naar de stressbron te gaan. Toch voel je wel de verplichting om te gaan. Je salaris hangt er van af en je moet de rekening kunnen blijven betalen. Dit zorgt voor een dilemma: jezelf pushen en toch naar het werk óf kies je voor je gezondheid en pak je de oorzaak van de stress aan? Het is vaak makkelijker gezeg dan gedaan, maar het is enorm belangrijk om te praten met een vertrouwenspersoon of je leidinggevende. Het is belangrijk om aan te geven waar je tegen aanloopt en wat je voelt. Gevoelens tonen is geen zwakte, maar laat juist zien dat je weet wat voor consequenties het heeft als je door blijft gaan in een situatie die niet houdbaar is.

• Praat met je leidinggevende over de oorzaak van de stress
• Bespreek je wensen en laat zien dat je open staat voor suggesties
• Geef je grenzen aan
• Vraag een consult aan bij een psycholoog

Het is altijd veel beter om te praten over stress. Het lucht op én is beter voor lichaam en geest.